
Pryszczyca (Foot and mouth disease – FMD) jest wirusową, zakaźną i zaraźliwą chorobą zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich. Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy.
Ludzie są wrażliwi na zakażenie, jednakże u nich nie jest chorobą śmiertelną i zwykle ma przebieg łagodny. Ludzie zarażają się poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem oraz spożywając mięso, mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne, które pochodzą od zakażonego zwierzęcia.
Źródła zakażenia:
-zwierzęta chore lub po przechorowaniu
-mięso i jego przetwory
-ślina, mleko, przetwory, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna, ręce i odzież obsługi
-nasienie, zarodki
-środki transportu, gryzonie, ptaki
-odpadki kuchenne.
Zwierzęta zakażone i chore wydalają wirusa z wydychanym powietrzem, z ich wydalinami i wydzielinami. Najwięcej wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pęcherzy ,a same zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet trzy lata.
Objawy pryszczycy:
-okres inkubacji: bydło i świnie – do 14 dni (najczęściej od 3 do 8 dni), owce i kozy – do 21 dni,
-pęcherzyki, pęcherze i bąble występujące na w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic, po ich pęknięciu – nadżerki,
-temperatura ciała podwyższona o 1,5 – 2,50C,
-apatia,
-obfite ślinienie,
-spadek mleczności aż do całkowitego zaniku,
-utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia,
-otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym cmokaniem,
-kulawizna jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód,
-wśród dorosłych zwierząt śmiertelność jest niewielka,
-zwierzęta młode (cielęta, prosięta, jagnięta) są bardzo wrażliwe i często padają z powodu zapalenia mięśnia sercowego bez innych oznak choroby. Przebieg choroby
Bydło – przebieg choroby jest gwałtowny. Zakażenie szerzy się błyskawicznie i w ciągu 24-48 h w gospodarstwie mogą chorować wszystkie zwierzęta. Padnięcia dotyczą przede wszystkich młodych zwierząt i są najczęściej spowodowane wtórną infekcją bakteryjną.
Świnie – choroba rozprzestrzenia się błyskawicznie. U zwierząt obserwuje się trudności ze wstawaniem, występuje wysoka śmiertelność prosiąt ssących. Świnie stojące opierają się bardzo ostrożnie na racicach.
Owce i kozy – rozprzestrzenienie choroby w stadzie jest mniej gwałtowne niż u świń i bydła. Choroba przebiega łagodnie bez wyraźnie zaznaczonych objawów ogólnych i klinicznych. U owiec objawem, który powinien nasuwać podejrzenie pryszczycy jest nagłe wystąpienie kulawizn u znacznego odsetka zwierząt oraz wysoki wskaźnik jagniąt padłych w okresie wykotów.
OHRONA ZWIERZĄT PRZED CHOROBĄ polega przede wszystkim na tym, żeby pamiętać, by zwierzęta wprowadzane do stada pochodziły z wiadomego źródła i posiadały świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny.
Więcej informacji dostępnych jest na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii pod adresem Pryszczyca (FMD) | Główny Inspektorat Weterynarii